اعتلای امام به جایگاه نبوت و در پی آن نسخ شریعت گذشته از آموزههای اسماعیلیه بود که آثارش در جریانهای بابیت و بهائیت نیز وجود دارد (با توجه به اینکه بهائیان علی محمد شیرازی معروف به باب را مهدی موعود می دانند) که در این نوشتار تبیین می شود:
1. جریانهای اسماعیلیه
بر اساس امامتگرایی اسماعیلیه، در پی هر «وصی» یا «اساس» یا «صامت»، هفت امام میآمدند که «اتماء»(1) خوانده میشدند. آنان از ظاهر و باطن معنای حقیقی کتب مقدس