نقش تأویل و باطنی‌گری در آموزه‌های دینی اسماعیلیه

در این مقاله به نوشتاری می‌پردازیم که برگرفته از آثار حجت الاسلام محمد علی پرهیزگار (استاد و پژوهشگر حوزه فرق و مذاهب) درباره نقش تأویل و باطنی‌گری در آموزه‌های دینی اسماعیلیه است.

سران اسماعیلیه

بررسی سابقه ادعای بابیت و بهائیت در اعتلای امام به نبوت و نسخ شریعت اسلام

اعتلای امام به جایگاه نبوت و در پی آن نسخ شریعت گذشته از آموزه‌‌های اسماعیلیه بود که آثارش در جریان‌های بابیت و بهائیت نیز وجود دارد (با توجه به اینکه بهائیان علی محمد شیرازی معروف به باب را مهدی موعود می دانند) که در این نوشتار تبیین می شود:

1. جریان‌های اسماعیلیه

بر اساس امامت‌گرایی اسماعیلیه، در پی هر «وصی» یا «اساس» یا «صامت»، هفت امام می‌آمدند که «اتماء»(1) خوانده می‌شدند. آنان از ظاهر و باطن معنای حقیقی کتب مقدس

شیوه مدیریت و ارتباط‌گیری سران بابیت و بهائیت با پیروان و شباهت آن با عمل‌کرد ائمه اسماعیلیه

شیوه ارتباط‌گیری سران بابیت و بهائیت با پیروانشان شباهت بسیاری با عمل‌کرد ائمه اسماعیلیه و نحوه کنترل سازمان سیاسی - مذهبی آنان دارد:

1. جریان بابیت

شیرازی با الواح بسیاری که برای پیروانش می‌فرستاد، جریان بابیت را رهبری ‌کرد. او در ابتدای ادعاهای خود، با لوحی که برای ملاصادق خراسانی فرستاد، ادعای بابیت خود