علی محمد شیرازی، باب یا مهدی موعود؟
علی‌محمّد شیرازی از سال ۱۲۶۰ تا ۱۲۶۴ قمری از ادعای ذکریت و بابیت فراتر نرفته بود.(۱)
او هنگامی که حروف حی را برای تبلیغ می‌فرستاد، از آنان خواست که اسم و رسم او را برای کسی آشکار نسازند و او را تنها «باب موعود» معرفی کنند: «در حین تبلیغ فقط بگوئید که باب موعود ظاهر شده دلیلش قاطع است و برهانش متین و کامل هر که به او مؤمن شود به جمیع انبیاء و رسل مؤمن است و هر که او را انکار نماید به انکار جمیع پرداخته است.» (۲)
وی برای نخستین مرتبه در شعبان سال ۱۲۶۴ قمری بود که ادعای قائمیت و مهدویت خود را در تبریز آشکار ساخت (۳) و در میان علمای تبریز گفت: «منم آن کسی که هزار سال می‌باشد که منتظر آن می‌باشید.»(۴) از این‌رو آیتی در گزارش‌های خود می‌نویسد: «مریدان علی‌محمّد در شورش‌قلعه طبرسی مازندران و شورش زنجان (در سال‌های ۱۲۶۴ – ۱۲۶۷ قمری) از مسلمانی دم می‌زدند و نماز می‌گزاردند و از بابیت علی‌محمّد شیرازی جانبداری می‌کردند.»(۵)
بابیان دیروز و بهائیان امروز همیشه علی‌محمّد شیرازی را «باب» خوانده‌اند(۶) و با این عنوان برایش کتاب نوشته‌اند.(۷) بر این اساس او در میان پیروان خود نیز به عنوان مهدی موعود شناخته نشده و نمی‌شود.
پانوشت
۱. فصلنامه انتظار موعود، مقاله «بررسی و تحلیلی بر پیشینه شناسی بابیت و مهدویت علی محمد باب و رابطه آن با جریانهای باطنی».
۲. (اشراق خاوری، ۱۹۹۱: ۷۶).
۳. افندی، ۱۹۹۲: ۹۹؛ فیضی، ۱۹۸۷: ۲۸۶ – ۲۹۹.
۴. جانی کاشانی، ۱۹۱۰: ۱۳۵.
۵. آیتی، ۱۳۴۲: ۱۶۳ و ۱۹۵.
۶. فیضی، ۱۹۸۷: ۱۴۲.
۷. محمّد حسینی، ۱۹۹۵.
پیگیری مقالات در تلگرام با کلیک روی آدرس زیر:
